Skąd pochodzi królik miniaturowy? Czym go karmić i jak się nim opiekować? Po czym poznać, że nasz pupil boi się czegoś albo choruje? Te oraz wiele podobnych pytań zadaje sobie każdy początkujący właściciel. Przed zakupem królika warto dowiedzieć się jak najwięcej o jego potrzebach, wymaganiach żywieniowych oraz naturalnych zachowaniach.

Pochodzenie królików miniaturowych

Choć podobieństwo wydaje się znikome, to praprzodkiem domowego królika miniaturowego jest królik dziki, pochodzący z półwyspu Iberyjskiego, a więc słonecznej Hiszpanii. Dziś trudno w to uwierzyć, w końcu dziki królik europejski może ważyć nawet dwa razy więcej niż domowa miniaturka, a jego jednolicie żółtobure futerko prezentuje się nadzwyczaj skromnie na tle fantazyjnych umaszczeń naszych pupili.

Początkowo traktowano królika wyłącznie jako atrakcyjną zwierzynę łowną. Specjalnie zasiedlano go na określonych obszarach myśliwskich, a później również ogrodzonych terenach zwanych leporariami, czyli zajęczarniami. W średniowieczu hodowlą królików zajęły się również francuskie klasztory. Prowadzono tam świadomą, opartą na selekcji hodowlę, dobierając pary pod kątem uzyskania najsmaczniejszego mięsa, a później również futra.

Hodowlę ras typowo ozdobnych, których jedynym zadaniem byłoby towarzyszenie i umilanie czasu właścicielowi rozpoczęto dopiero w XIX wieku, w Anglii. A pierwsze króliki miniaturowe pojawiły się w Holandii, w latach 60-tych XX w.

Wygląd królików miniaturowych

Wygląd królika miniaturowego zależy przede wszystkim od jego rasy. Zwierzaki mogą różnić się między sobą wielkością, umaszczeniem, długością sierści oraz uszu. Wszystkie mają jednak kilka cech wspólnych, o których warto wspomnieć.

Pomimo setek lat hodowli i ścisłych selekcji, królik miniaturowy zachował kilka cech właściwych dla swego dzikiego praprzodka. Nie zmieniła się chociażby budowa kończyn tylnych, znacznie dłuższych od przednich i bardzo silnych. Charakterystyczną cechą są także stale rosnące zęby, które ścierają się podczas jedzenia. To między innymi z ich powodu królik musi systematycznie podgryzać siano i inne twarde pokarmy.

Rasy królików miniaturowych

Obecnie wyróżniamy kilka podstawowych odmian królików miniaturowych. Jedną z najpopularniejszych jest Angor miniaturowy, o charakterystycznej długiej sierści. Króliki te mają krótkie ciało, a długość uszu nie przekracza 6cm. Są różnorodnie umaszczone, przeważnie jednak spotyka się angory o ciemnym futerku przypominającym sierść królika dzikiego. Jedną z nowszych ras jest Lewek miniaturowy, wyróżniający się osobliwą, bujną grzywą, przez co trochę przypomina lwa. Lewki są drobne i podobnie jak Angory mają wyjątkowo krótkie uszy. Stosunkowo nową i wciąż mało znaną rasą są Barani Teddy. Króliki te są krótkie i korpulentne. Ich uszy nie sterczą, tylko zwisają po obu stronach głowy, a sierść jest wyjątkowo gęsta. Z kolei jedną z najczęściej kupowanych w Polsce ras królików jest Mini Rex. Ten miły zwierzak odznacza się aksamitnym i miłym w dotyku futerkiem, a także krótkimi, odstającymi uszami.

Zachowanie królików miniaturowych

Poza niektórymi cechami zewnętrznymi, króliki miniaturowe odziedziczyły po swoich przodkach również niektóre zwyczaje i zachowania. Zwierzaki te maja niezwykle wyczulony słuch i natychmiast reagują na wszystkie podejrzane dźwięki. W poczuciu zagrożenia nieruchomieją, by ukryć się przez zagrożeniem, a gdy tylko poczują się pewniej szybko umykają. Króliki biegają bardzo szybko, wykonują długie susy i mogą gwałtownie zmieniać kierunek. Zwierzaki te potrafią także wzajemnie ostrzegać się przed niebezpieczeństwem. Sygnał alarmowy nadają unosząc tylną część ciała i wielokrotnie uderzając łapkami o ziemię.

Królik dysponuje także rozwiniętym zmysłem węchu. Po zapachu zwierzaki wyszukują pokarm i rozpoznają siebie nawzajem. Węch odgrywa ważną rolę w procesie rozrodu. Samiec poznaje samicę w rui właśnie po jej charakterystycznym zapachu. Zwierzęta oznaczają również swój teren, pozostawiając na przedmiotach wydzielinę z gruczołów zapachowych umiejscowionych pod brodą. Dzięki temu inne osobniki wiedzą, że dany rewir jest już zajęty. Zachowanie to właściwe jest zarówno dla samców, jak i samic.

Najsłabszy u królika jest wzrok. Zwierzak dostrzega jedynie obiekty znajdujące się w ruchu, przedmioty nieruchome są dla niego prawie niewidoczne. Króliki posiadają jednak osobliwy zmysł dotyku. W otoczeniu orientują się dzięki długim wibrysom, czyli włosom czuciowym, rosnącym na pyszczku i nad oczami.

Wymagania królików miniaturowych

Królik domowy potrzebuje przede wszystkim własnego lokum. Musimy zatem sprawić mu odpowiednią klatkę, która pomieści zarówno jego, jak i całe niezbędne wyposażenie. Pamiętajmy, ze króliki to zwierzaki energiczne i ruchliwe, potrzebują zatem dosyć dużej przestrzeni i swobody ruchu. Minimalne wymiary klatki to 100 cm długości na 50 szerokości, ale jeśli zdecydujemy się na większą, to tym lepiej dla pupila. Króliki nie potrafią się wspinać, wiec piętrowe rezydencję są im całkowicie zbędne, jednak klatka powinna być na tyle wysoka, by zwierzak mógł swobodnie stanąć na tylnych łapach. Jest to wrodzony nawyk, pozwalający wcześniej wykryć zagrożenie i dający poczucie bezpieczeństwa.

Wewnątrz klatki powinniśmy umieścić poidło na wodę, miskę na karmę oraz paśnik na siano. Niezbędne będą także kuweta oraz domek. Ten ostatni stanowi imitację nory, w której zwierzak może odpocząć lub ukryć, gdy poczuje się zagrożony. Dno klatki obowiązkowo wysypujemy ściółką, najlepiej trocinami lub drewnianym granulatem absorbującym wilgoć.

Żywienie królików miniaturowych

Pokarm dla królików powinien być przede wszystkim niskokaloryczny i bogaty w błonnik. Dlatego absolutną podstawą króliczej diety jest siano. Posiada ono dużo włóka roślinnego, które reguluję pracę króliczego układu pokarmowego i pobudza perystaltykę jelit. Pupil powinien mieć nieograniczony dostęp do siana, tak aby mógł podgryzać je kiedy tylko najdzie go ochota. Dodatkiem do siana jest specjalna karma w postaci granulatu. Są to sprasowane części roślin, ziół i otrębów, bardzo zdrowych i pożywnych dla królika. Pamiętajmy jednak, że pokarm tego rodzaju ma dużo więcej kalorii, dlatego powinniśmy podawać go w starannie odmierzonych porcjach, nie częściej niż 2 razy dziennie.




Urozmaiceniem króliczej diety są warzywa, owoce i zielenina, a także zioła i młode gałązki drzew. Podgryzając je zwierzak ściera swoje siekacze, co zapobiega bolesnym i utrudniającym jedzenie przerostom.

Zdrowie i opieka nad królikiem miniaturowym

Króliki miniaturowe, podobnie jak wszystkie inne domowe zwierzaki, narażone są na wiele groźnych chorób i schorzeń. Niestety najczęstszymi przyczynami owych dolegliwości są niewłaściwa dieta oraz brak odpowiedniej opieki i warunków do życia. Obowiązkiem każdego właściciela jest przede wszystkim wprowadzenie zdrowej diety oraz utrzymywanie czystości i higieny wewnątrz klatki pupila. Nie zapominajmy również o regularnym podcinaniu króliczych pazurków, pielęgnacji jego sierści oraz kontrolowaniu czystości uszu, oczu i nosa.

Każdy królik powinien być także regularnie szczepiony. Przynajmniej raz w roku zabierzmy pupila do weterynarza na kontrolę i szczepienie przeciw myksomatozie, zwanej króliczą zarazą. Jest to szczególnie groźna, w dodatku nieuleczalna choroba, która zwykle kończy się śmiercią zwierzaka. Rozpoznaje się ją po zaczerwienionych spojówkach, obrzęku głowy i zalepionych oczach. Do zarażenia może dojść poprzez kontakt z innym chorym królikiem, jego odchodami lub poprzez ugryzienia komara, które często przenoszą wirusy.

Na tym jednak lista króliczych dolegliwości się nie kończy. Naszą uwagę powinny zwrócić wszelkie nieprawidłowości w zachowaniu pupila, takie jak brak apetytu, spadek energii, osowienie i apatia. Chore krotki mogą potrząsać głową, kichać lub kaszleć. Przy niektórych chorobach pojawia się wyciek z nosa, uszu albo narządów rodnych. Niepokojące są także zmiany skórne, takie jak łupież, strupy, narośle, guzy oraz wybrzuszenia.

Pamiętajmy, by w razie wątpliwości, co do stanu zdrowia pupila natychmiast udać się do lecznicy. Weterynarz najlepiej oceni kondycję królika i w razie potrzeby zaleci zmianę diety lub odpowiednie leczenie.


Tekst: Angelika Podgajna
Zdjęcie: Fotolia.pl