Koty to z natury zwierzęta ciepłolubne. I choć uwielbiają wygrzewać się na słońcu, to w czasie upałów nawet one potrzebują chłodnego miejsca do wypoczynku. Gdy temperatura na zewnątrz jest wysoka, futrzaki starają się na różne sposoby chronić przed przegrzaniem. Jak przebiega termoregulacja u mruczków? Czy koty się pocą?

 

 

U kotów prawidłowa temperatura ciała wynosi około 38-39 ℃. Na skutek różnych czynników może jednak ulegać zachwianiu. Temperatura wewnętrzna u mruczków podnosi się głównie w wyniku intensywnego wysiłku fizycznego i w efekcie toczącego się w organizmie stanu zapalnego (gorączka). Duży wpływ na ciepłotę ciała mają również warunki panujące w otoczeniu. Wysoka temperatura i wilgotność mogą doprowadzić do przegrzania. Na szczęście koty dysponują mechanizmami, które ograniczają jego ryzyko. Wzrost temperatury ciała o 1 ℃ pobudza termoreceptory i wyzwala reakcję podwzgórza. Organizm stara się przywrócić właściwą temperaturę na drodze fizjologicznej. Dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i przyspieszenia przepływu krwi. 

 

Koty wypracowały też behawioralne sposoby na walkę z upałami. Gdy panuje skwar, znacznie ograniczają swoją aktywność, by zmniejszyć wysiłkową produkcję ciepła. Poszukują chłodnych, zacienionych miejsc do odpoczynku. Dodatkowo mruczki często zwiększają pobór wody. Niejednokrotnie zmieniają swoje nawyki wypoczynkowe. Nie zwijają się już w kłębek, tak jak zimą, ale wylegują się rozciągnięte. W ten sposób starają się usprawnić oddawanie ciepła do otoczenia. W jaki sposób jednak koty chłodzą się w czasie upałów?

 

Wymiana ciepła z otoczeniem możliwa jest dzięki parowaniu, konwekcji, promieniowaniu i kondukcji (przewodzeniu). Efektywność tych procesów zależna jest jednak od temperatury otoczenia. Gdy jest ona niższa niż temperatura kociej skóry, mruczki skutecznie pozbywają się nadmiaru ciepła poprzez promieniowanie i kondukcję. W czasie upałów mechanizmy te nie są wystarczającą obroną przed wysokimi temperaturami. Główną rolę odgrywa parowanie. U futrzaków jest ono utrudnione, ponieważ koty nie pocą się całą powierzchnią ciała. Ekrynowe gruczoły potowe, odpowiadające za termoregulację, występują u nich jedynie w skórze właściwej i tkance podskórnej opuszek łap. Gruczoły apokrynowe są natomiast rozmieszczone na całym ciele. Ich wydzielina ma właściwości antybakteryjne. Niesie także istotne dla kotów informacje zapachowe, w postaci feromonów. 

 

Podczas upałów koty pocą się poprzez poduszeczki łapek, ale w rzeczywistości nie stanowi to dla nich istotnej ochrony przed przegrzaniem. Wilgotne ślady na podłożu mruczki pozostawiają również w sytuacjach stresowych. W tym przypadku pot ma jednak głównie charakter wiadomości zapachowej. Zawarte w nim feromony ostrzegawcze stanowią przestrogę przed niebezpieczeństwem dla innych futrzaków. Ograniczone możliwości pocenia się u kotów zmuszają je do korzystania z innych sposobów obniżania ciepłoty ciała. Mruczki niejako wymuszają parowanie z powierzchni ciała, nawilżając swoją sierść. Służy temu dokładne wylizywanie futerka. Przydatne bywa też wylegiwanie się na zimnych podłożach, które umożliwia wymianę ciepła na drodze kondukcji. W przeciwieństwie do psów koty bardzo rzadko dyszą w czasie letniej pogody. Ziajanie najczęściej pojawia się u nich w efekcie przegrzania i stanowi sygnał alarmowy.

 

 

Koty na ogół dość dobrze radzą sobie z upałami. Czasami nawet u nich może jednak dojść do przegrzania. Wyjątkowo narażone na nie są koty ras brachycefalicznych, młode, w podeszłym wieku, ciemno umaszczone, otyłe, cierpiące na choroby układu oddechowego i krążenia. Do udaru cieplnego u kotów dochodzi zwykle, gdy wewnętrzna ciepłota wzrasta do 41-42 ℃. Hipertermii towarzyszą objawy odwodnienia i zmiany zachowania. U kotów można zaobserwować: przyspieszenia akcji serca, suchość błon śluzowych, dyszenie, niezborność ruchów, drgawki, zaburzenia świadomości, wymioty. Wystąpienie takich symptomów powinno skłonić nas do natychmiastowego przeniesienia kota w chłodne miejsce i rozpoczęcia stopniowego, powolnego ochładzania jego ciała. Jak najszybciej należy udać się z pupilem do weterynarza. 

 

W czasie upałów trzeba szczególnie zadbać o komfort mruczącego podopiecznego. Podstawą jest zagwarantowanie futrzakowi optymalnych warunków do leniwego wypoczynku. Zarówno w domu, jak i na zewnątrz zwierzak musi mieć dostęp do chłodnego, zacienionego miejsca. W ogrodzie zwykle wystarczy postawić parasol lub przygotować dla ulubieńca kącik pod wysokimi drzewami. W mieszkaniu dobrze natomiast uruchomić wentylator i przysłonić okna roletami. Pod kocim legowiskiem można umieścić butelkę z zamrożoną wodą. Lepiej nie zamykać zwierzaka w żadnym pomieszczeniu ani w samochodzie – swobodne przemieszczanie się pozwala mruczkom uniknąć niebezpiecznego oddziaływania promieni słonecznych. 

 

Latem warto zachęcać ulubieńca do picia. Miseczki z wodą trzeba umieścić we wszystkich miejscach kociego wypoczynku, a także na tarasie przechadzek futrzaka. Dobrym rozwiązaniem jest udostępnienie zwierzakowi wody bieżącej (np. poidełka w formie fontanny) lub wrzucenie do większego pojemnika z wodą pływających zabawek. Z pewnością skłoni to mruczka nie tylko do picia, ale również do moczenia łapek w chłodnej wodzie. 
 

 

W trakcie gorących dni doskonale sprawdzą się zimne przekąski dla mruczków. Do ich przygotowania można wykorzystać mokre karmy dla kotów, które wystarczy przez kilka minut schłodzić w zamrażalniku. 

 

Podczas upałów powinniśmy zatroszczyć się też o stan kociej szaty. Starannie wypielęgnowane i wyczesane futerko będzie dla kotów dodatkową osłoną przed promieniami gorącego słońca.

 

Tekst: Marta Majewska

Zdjęcie: © Almgren — stock.adobe.com